Irma Pineda

“Zándaca ti dxi”

video

English

Perhaps One Day

Perhaps one day
my hands can give you a flower
A flower-sun
which will be the shadow of your lips
A flower with the scent of May
Flower of my heart
that will rest in your cupped hands
Flower woman
that will draw on your face my grandfather’s stories
and place on your forehead
a danzón scent
Flower moon
torn out of my dark belly
to drink the endless honey that pours
from the fury of your blood while loving

 

[Transl. Liliana Andrade Llanas]

Spanish

Acaso un día

Acaso un día
puedan mis manos regalarte una flor
Una flor-sol
que sea sombra de tus labios
Una flor con olor a mayo
Flor de mi corazón
que descanse en la cuenca de tus manos
Flor mujer
que dibuje en tu rostro historias de mi abuelo
y deposite en tu frente
aroma de danzón
Flor luna
arrancada de mi vientre moreno
para beber la infinita miel que mana
de la furia de tu sangre al amar

 

[Transl. Irma Pineda]

Tseltal

Ja’ labal jun k’aal

Ja’ labal jun k’aal
Xju’ yu’un te jk’ab sk’ebanbat wojt’ nichim
Wojt’ nichim k’aal
ja’uk syaxinal sti’ awej
wojt’ nichim soy yik’al mayo
Snichimal jk’ot’an
ak’a yich’ lewa ta stan ak’ab
Nichim ants
ak’a sbonbat ta awelaw xkuxinel jmam
sok yak’ jilel ta atiba
yik’al ajk’ot
Nichim u
lok’esbil ta ijk’al sme’ jch’ut’
yu’un yich’ uchel te sbajtel k’inal chab ya xlok’
ta yilimba ach’ichel k’alal away k’anaw.

 

[Transl. Adriana López Sántiz]

Tsotsil

JTe no’ox nan ta jun k’ak’al

Te no’ox nan ta jun k’ak’al
Li jk’obe ta xak’bot jun nichim
Nichim ko’chuk sat jtotik
Ja’uk snak’obal syanal a be’
Jun nichim ta smu’il pataxe’
Xnichimal jkontone’
Te ta xkux ta spachomal a k’om
Nichimal ants
Te la jlokta ta sat ku yelan sloil maxil li jmuktote’
Chi’uk la komtsan ta ti ba’
smu’il ak’ot
nichimal ch’ulmetik
Jotsb’iltal ta xch’util jun yamen ants’
Bu mu xkot ta lajel ta uch’el ti ajapome’
K’u yelan xbalalet a ch’ich’el k’alal cha k’anunech’el

 

[Transl. Enriqueta Lunez]

Zapotec

Zándaca ti dxi

Zándaca ti dxi
naya’ ganda gusiga’de’ lii ti guie’
Ti guie’-gubidxa
gaca’ xpandá’ guidiruaalu’
Ti guie’ ne xinaxhi beeu saa xquidxe’
Guie’ ladxiduá’
guiziila’dxi’ ndaani’ xiganalu’
Guie’ gunaa
gutie’ lulu’ xtiidxa’ bixhozegola’
ne cuaqui lucualu’
xho’ naxhi ti guendaruyaa
Guie’ beeu
ni biaaxha ndaane’ nayaasegá
ni gué nisa naxhi ridá
lu xtuxhu rini xquendaranaxhiu’

English

Perhaps One Day

Perhaps one day
my hands can give you a flower
A flower-sun
which will be the shadow of your lips
A flower with the scent of May
Flower of my heart
that will rest in your cupped hands
Flower woman
that will draw on your face my grandfather’s stories
and place on your forehead
a danzón scent
Flower moon
torn out of my dark belly
to drink the endless honey that pours
from the fury of your blood while loving

 

[Transl. Liliana Andrade Llanas]

Spanish

Acaso un día

Acaso un día
puedan mis manos regalarte una flor
Una flor-sol
que sea sombra de tus labios
Una flor con olor a mayo
Flor de mi corazón
que descanse en la cuenca de tus manos
Flor mujer
que dibuje en tu rostro historias de mi abuelo
y deposite en tu frente
aroma de danzón
Flor luna
arrancada de mi vientre moreno
para beber la infinita miel que mana
de la furia de tu sangre al amar

 

[Transl. Irma Pineda]

Tseltal

Ja’ labal jun k’aal

Ja’ labal jun k’aal
Xju’ yu’un te jk’ab sk’ebanbat wojt’ nichim
Wojt’ nichim k’aal
ja’uk syaxinal sti’ awej
wojt’ nichim soy yik’al mayo
Snichimal jk’ot’an
ak’a yich’ lewa ta stan ak’ab
Nichim ants
ak’a sbonbat ta awelaw xkuxinel jmam
sok yak’ jilel ta atiba
yik’al ajk’ot
Nichim u
lok’esbil ta ijk’al sme’ jch’ut’
yu’un yich’ uchel te sbajtel k’inal chab ya xlok’
ta yilimba ach’ichel k’alal away k’anaw.

 

[Transl. Adriana López Sántiz]

Tsotsil

JTe no’ox nan ta jun k’ak’al

Te no’ox nan ta jun k’ak’al
Li jk’obe ta xak’bot jun nichim
Nichim ko’chuk sat jtotik
Ja’uk snak’obal syanal a be’
Jun nichim ta smu’il pataxe’
Xnichimal jkontone’
Te ta xkux ta spachomal a k’om
Nichimal ants
Te la jlokta ta sat ku yelan sloil maxil li jmuktote’
Chi’uk la komtsan ta ti ba’
smu’il ak’ot
nichimal ch’ulmetik
Jotsb’iltal ta xch’util jun yamen ants’
Bu mu xkot ta lajel ta uch’el ti ajapome’
K’u yelan xbalalet a ch’ich’el k’alal cha k’anunech’el

 

[Transl. Enriqueta Lunez]

Zapotec

Zándaca ti dxi

Zándaca ti dxi
naya’ ganda gusiga’de’ lii ti guie’
Ti guie’-gubidxa
gaca’ xpandá’ guidiruaalu’
Ti guie’ ne xinaxhi beeu saa xquidxe’
Guie’ ladxiduá’
guiziila’dxi’ ndaani’ xiganalu’
Guie’ gunaa
gutie’ lulu’ xtiidxa’ bixhozegola’
ne cuaqui lucualu’
xho’ naxhi ti guendaruyaa
Guie’ beeu
ni biaaxha ndaane’ nayaasegá
ni gué nisa naxhi ridá
lu xtuxhu rini xquendaranaxhiu’

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

You may use these HTML tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <strike> <strong>